Η μέθοδος λίπανσης των βιομηχανικών γραναζιών επηρεάζει άμεσα την αποδοτικότητά τους, το επίπεδο φθοράς και τη διάρκεια ζωής τους. Ανάλογα με τον τύπο του γραναζιού, το περιβάλλον εργασίας και τις συνθήκες φόρτισης, οι συνήθεις μέθοδοι λίπανσης περιλαμβάνουν κυρίως τις ακόλουθες:  

1. Λίπανση με διασπορά (λίπανση σε λουτρό ελαίου)

α) Αρχή: Το τμήμα του γραναζιού βυθίζεται στο λιπαντικό λάδι και, όταν περιστρέφεται, ωθεί το λάδι να διασκορπιστεί στην επιφάνεια εμπλοκής και σε άλλα μέρη.  

β) Εφαρμόσιμα σενάρια:  

- Μικρά και μεσαία κλειστά κιβώτια ταχυτήτων (π.χ. μειωτήρες, κιβώτια ταχυτήτων).  

- Μέτρια ταχύτητα περιστροφής (συνήθως γραμμική ταχύτητα < 12m/s).  

γ) Πλεονεκτήματα: Απλός σχεδιασμός, εύκολη συντήρηση, χαμηλό κόστος.  

δ) Μειονεκτήματα: Ο αφρός σχηματίζεται εύκολα σε υψηλές ταχύτητες και η θερμοκρασία του λαδιού μπορεί να αυξηθεί.  

2. Λίπανση με αναγκαστική κυκλοφορία (λίπανση με έγχυση πίεσης) 

α) Αρχή: Αφού ασκηθεί πίεση στο λιπαντικό λάδι μέσω της αντλίας λαδιού, ψεκάζεται απευθείας στην περιοχή εμπλοκής των γραναζιών μέσω του ακροφυσίου.  

β) Εφαρμόσιμα σενάρια:  

- Γρανάζια υψηλής ταχύτητας και βαρέως τύπου (π.χ. κιβώτια ταχυτήτων αιολικής ενέργειας, γρανάζια ελαιοτριβείου).  

- Μεγάλος ή υψηλής θερμοκρασίας εξοπλισμός λειτουργίας.  

γ) Πλεονεκτήματα:  

- Καλή επίδραση ψύξης, κατάλληλο για συνθήκες λειτουργίας υψηλής ταχύτητας και υψηλού φορτίου.  

- Ο ακριβής έλεγχος της ποσότητας λαδιού μειώνει την τριβή και τη φθορά.  

δ) Μειονεκτήματα: Το σύστημα είναι περίπλοκο, απαιτεί αντλίες λαδιού, φίλτρα και συσκευές ψύξης.  

3. Λίπανση με ομίχλη λαδιού  

α) Αρχή: Χρησιμοποιήστε πεπιεσμένο αέρα για να ψεκάσετε το λιπαντικό λάδι και να σχηματίσετε μικροσκοπικά σταγονίδια λαδιού που ψεκάζονται στην επιφάνεια του γραναζιού.  

β) Εφαρμόσιμα σενάρια:  

- Γρανάζια υψηλής ταχύτητας (γραμμική ταχύτητα > 15m/s).  

- Υψηλές θερμοκρασίες ή καταστάσεις όπου η λίπανση με διασπορά είναι δύσκολη.  

γ) Πλεονεκτήματα:  

- Ελεγχόμενη ποσότητα λαδιού, μειώνοντας τη θερμότητα τριβής και την κατανάλωση ενέργειας.  

- Κατάλληλο για ανοιχτά γρανάζια (όπως κάποιος μεγάλος εξοπλισμός εξόρυξης).  

δ) Μειονεκτήματα: Απαιτεί σύστημα πεπιεσμένου αέρα, υψηλό κόστος συντήρησης.  

4. Λίπανση με γράσο (λίπανση με γράσο)  

α) Αρχή: Χρησιμοποιείται ημιστερεό γράσο, το οποίο γεμίζεται με χειροκίνητους ή αυτόματους λιπαντήρες.  

β) Εφαρμόσιμα σενάρια:  

- Γρανάζια που λειτουργούν σε χαμηλές ταχύτητες, βαριά φορτία ή διαλείπουσες (π.χ. γερανοί, γρανάζια εκσκαφέων).  

- Κακή στεγανοποίηση ή συχνές αλλαγές λαδιού.  

γ) Πλεονεκτήματα:  

- Καλή στεγανοποίηση για την αποφυγή εισόδου ρύπων.  

- Μεγάλα διαστήματα συντήρησης για σκληρά περιβάλλοντα (π.χ. σκόνη, υγρασία).  

δ) Μειονεκτήματα: κακή απαγωγή θερμότητας, εύκολο να χαθεί ή να ανθρακωθεί σε υψηλές ταχύτητες.  

5. Λίπανση με στάξιμο λαδιού 

α) Αρχή: Σταλάξτε αργά λιπαντικό λάδι στην επιφάνεια του γραναζιού μέσω ενός δοχείου λαδιού ή σταλακτήρα.  

β) Εφαρμόσιμα σενάρια:  Ανοιχτά γρανάζια για χαμηλές ταχύτητες και ελαφρά φορτία (π.χ. κάποιες αλυσίδες κίνησης, μικρά μηχανήματα).  

γ) Πλεονεκτήματα: Απλός και οικονομικός, κατάλληλος για μικρές ανάγκες λίπανσης.  

δ) Μειονεκτήματα: Ασταθής έλεγχος λαδιού, εύκολη σπατάλη ή ανεπαρκής λίπανση.  

6. Στερεά λίπανση (ειδικές συνθήκες)

α) Αρχή: Χρησιμοποιήστε γραφίτη, δισουλφίδιο του μολυβδαινίου και άλλα στερεά λιπαντικά για επικάλυψη ή ενσωμάτωση στην επιφάνεια του γραναζιού.  

β) Εφαρμόσιμα σενάρια:  

- Ακραία περιβάλλοντα (υψηλή θερμοκρασία, κενό, ισχυρή διάβρωση).  

- Καταστάσεις όπου τα υγρά λιπαντικά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν (όπως κάποια γρανάζια αεροδιαστημικής).  

γ) Πλεονεκτήματα: Αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες, αντοχή στη διάβρωση, χωρίς κίνδυνο διαρροής.  

δ) Μειονεκτήματα: υψηλός συντελεστής τριβής και περιορισμένη φέρουσα ικανότητα.  

Η μέθοδος λίπανσης των βιομηχανικών γραναζιών πρέπει να επιλέγεται σύμφωνα με την ταχύτητα περιστροφής, το φορτίο, το περιβάλλον εργασίας και το κόστος συντήρησης. Η σωστή λίπανση όχι μόνο μειώνει τη φθορά και τον θόρυβο, αλλά και παρατείνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής του γραναζιού. Ο τακτικός έλεγχος της κατάστασης του λαδιού (όπως το ιξώδες, η μόλυνση) και η έγκαιρη αντικατάστασή του είναι το κλειδί για την εξασφάλιση αποτελεσματικής λίπανσης.